Қазтұтынуодағы Қарағанды экономикалық университетінің экономикалық және құқықтық зерттеулер институтының жетекші ғылыми қызметкері Есет Есенғараев қоғамдық дамудың заманауи трендтері бойынша өз көзқарасын білдірді. Кездесудің модераторы «AMANAT» партиясының қоғамдық саясат институтының директоры Мәдина Нұрғалиева болды.
Институттар адамдардың, ұйымдардың және жалпы қоғамның мінез-құлқын анықтайтын және реттейтін маңызды әлеуметтік құрылымдар екені белгілі. Олар әлеуметтік қатынастар мен әрекеттерді бағыттайтын және ұйымдастыратын тұрақты нормаларды, ережелерді, процедуралар мен құрылымдарды білдіреді. Алайда, уақыт өте келе институттар әртүрлі әлеуметтік, экономикалық және саяси факторлардың әсерінен өзгерістер мен өзгерістерге ұшырауы мүмкін.
Институттардың өзгеруі әртүрлі формаларда және қоғамдық өмірдің әртүрлі салаларында болуы мүмкін. Бұл институттардың құрылымы мен жұмысындағы өзгерістерді, олардың құндылықтары мен мақсаттарын қайта бағалауды және өзгертуді, сондай-ақ қоғамның жаңа сын-қатерлері мен қажеттіліктеріне бейімделуді қамтуы мүмкін.
Қазақстандағы институттарды трансформациялау мүмкіндіктері әртүрлі факторлармен және қоғамдық жағдайдағы өзгерістермен байланысты.
Әлеуметтанушы атап өткендей, қоғамдық дамудың қазіргі тенденцияларын талқылау қазіргі қиындықтар мен мүмкіндіктерді түсінудің маңызды қадамы болып табылады. Е. Есенғараевтың айтуынша, қоғам жаңа институттарды қалыптастыруға қабілетті болған кезде елді жаңғырту мүмкін.
Талқылау барысында сарапшы қоғамдардың типологиясына қатысты өзінің әдіснамалық рефлексиясын және оны Қазақстан үшін қолдану мүмкіндігін ұсынды. Негізгі идея – архаиканы модернизацияға қарсы қою.
Пікірталас барысында қоғамның тұжырымдамалануы мен құрылымдық сұлбасы негізінде қазақстандық қоғамның дамуындағы мынадай негізгі трендтер атап өтілді:
- Әлеуметтік-гуманитарлық ғылымдағы дискурстың, әңгімелердің дамымауы;
- Қазақстандық қоғамды жаңғыртудың негізгі кедергілері;
- Артта қалушылық морфологиясы, дәстүрлі білім мен ойлау түрінің басым болуы, дәстүрлі қатынастардың көбеюі.
Спикердің барлық идеялары оның «қоғам, институттар және әлеуметтік ғылым»монографиясында баяндалған.
Сондай ақ кездесу барысында спикер оқуға келесі таңдауды ұсынды:
- П. Бергер»әлеуметтануға шақыру»
- П. Бергер, Т. Лукман»шындықтың әлеуметтік құрылысы»
- П. Бурдье «бастау » және»саясат әлеуметтануы»
- Л. Витгенштейн «логикалық-философиялық трактат», «философиялық зерттеулер», «сенімділік туралы», «Мәдениет және құндылық»
- Г. фон Вальвиц «Адам Смит және әл-ауқаттың өнертабысы»
- Х-Г. Гадамер «ақиқат және әдіс»
- Н. Луман «Өзін-Өзі Сипаттау», «Саралау»
- Т. Кун»ғылыми революциялардың құрылымы»
- Ф. Моретти «ұзақ оқу»
- Т. Парсонс»қазіргі қоғамдар жүйесі»
- М. Пачнер «әдебиеттен әдебиетке»
- А. де Сент-Экзюпери»Цитадель»
- А. де Токвиль»Америкадағы Демократия»
- М. Фуко «сөздер мен заттар», «білім археологиясы», «қадағалау және жазалау»
- М. Хайдеггер «болу және уақыт»,»уақыт және болмыс»